Çerkes Halkı olarak içinde bulunduğumuz durumu anlayabilmek adına, kendi kendimize sormamız gerekiyor: “nerede yanlış yaptık ?”
Ya da diğer bir deyişle “yapmamamız gereken neleri yaptık?”
Evlenirken Çerkes kalma irademizi gösteremeyerek, Çerkes olmayan bir eş mi seçtik?
Kimlik bilinci kazandırmayarak kızımızın Çerkes olmayan biriyle evlenmesine zemin mi hazırladık?  
Evimizde bile anadilimizi konuşmayarak, xabzemize sahip çıkmayarak, oğlumuzun Çerkes olmayan biriyle evlenmesine yeşil ışık mı yaktık?
Çocuklarımıza Anavatanlarının Kafkasya olduğunu, etnik kimliklerinin Çerkes olduğunu, Çerkeslerin de bir dili, Çerkeslerin de bir kültürü, Çerkeslerin de bir tarihi olduğunu anlatmayarak, kendilerini Türk etnik kimliğiyle tanımlamalarına zemin mi hazırladık?
Şimdi, babası ya da annesi Çerkes olmayan torunlarını, babası ya da annesi kırılır diye Çerkesce sevemeyen dede, anneanne ya da babaanne durumuna mı düştük?
Eşimiz kırılır diye Çerkes etnik kimliğimizi çocuklarımıza bile yansıtamaz, kendi kendimize bile ifade edemez hale mi geldik?
Bir kez yol açıldı diye, diğer çocuklarımız ya da yakınlarımız için de emsal teşkil ettiğini gördüğümüz halde bu asimilasyon sürecine ses çıkarmayarak yok oluşumuza boyun mu eğdik?
Evet, bunların hepsini, yani yapmamamız gereken her şeyi yaptık ve bu günlere geldik.
Şimdi torunlarına ana dilini öğretemeyen, torunlarını anadiliyle sevemeyen dedeler, nineler acılarını gizleyerek, kimliklerini gizleyerek seviyorlar torunlarını; öyle ya, ya gelin surat asarsa, ya damat tavır koyarsa?
Yabancıyla evlenen kızlarımız kimlikleriyle ifade edemiyorlar kendilerini, eşleri kırılmasın diye.
Hele hele çocuklarına kendi Çerkesliklerinden hiç mi hiç bahsetmiyorlar. Öyle ya, soy babadan gelir ya.
Yabancı ile evlenen genç erkeklerimiz ise eşlerini kırmamak adına soyunuyorlar kimliklerinden. Sonuçta bunların çocukları da büyüdüklerinde, bazen masal anlatır gibi anlatıyorlar: Ninem Çerkesmiş, dedem Çerkesmiş, annem Çerkesmiş, babam Çerkesmiş... Elbette,  kendisi de Çerkes olacak değil ya,  tabi ki Türk'müş.
***
Bu satırlardan etnik milliyetçilik yapıldığı sonucu çıkarılmamalıdır.
Bu satırlarda; ulus devlet ideolojisinin, anaokulundan itibaren uyguladığı asimilasyoncu eğitim politikaları ve asimilasyoncu devlet politikalarıyla yok etmeye çalıştığı Çerkes Halkının da, evlilik kurumunu oluştururken yaptığı yanlışlarla bu asimilasyoncu politikalara nasıl çanak tuttuğu ve alet olduğu anlatılmaya çalışılmaktadır.
Eğer çoğunluksanız, evlenirken yabancı alsanız da, yabancıya verseniz de siz kazanırsınız. Ama azınlıksanız yabancı alsanız da, yabancıya verseniz de siz kaybedersiniz.
Kısacası azınlıkların kimliklerini koruyabilmeleri için evlilik müessesesi çok önemli.
***
Asimilasyon sürecimizi ve sebeplerini irdelerken, diğer sebeplerin yanında Çerkes halkı olarak artık evlilik kurumuna  bakışımızı da  masaya yatırmamız ve irdelememiz gerekiyor.
Çerkes gençleri veya  Çerkes kızları, kimlik bilincine sahiplerse ve Çerkes etnik kimliğinin, Çerkes dilinin, Çerkes kültürünün geleceğe taşınmasını arzu ediyorlarsa; bunun tek yolunun bir Çerkesle evlenmek ve her türlü endişeden uzak olarak çocuklarını kimlik bilinciyle, diliyle, kültürüyle tam bir çerkes olarak yetiştirmek olduğunu bilmelidirler.
Yoksa, gençlik yıllarında Kafkas kültür derneklerinde gezip, eğlenip, evlenme zamanı geldiğinde bir yabancıyla evlenerek varlığımızı korumamız artık mümkün değildir.
 ***
Tam da bu noktada yaşadığım bir olayı anlatmadan geçemeyeceğim: 1980'li yıllar, Çerkeslerin yaşadığı bir belde de belediye başkanlığı seçimi var. İstanbul'daki Çerkesler bir otobüs kiralamışlar ve toplu olarak beldelerine giderek oy kullanacaklar. Terminalde toplanıyoruz. Ateşli konuşmalar yapılıyor. Çerkes adayın kazanması için büyük bir çaba harcanıyor. “Belediye başkanlığı bir Çerkes beldesinde kesinlikle bir yabancıya verilemez” deniyor. Derken konuşmaların mahiyeti değişiyor çoluk çocuk konularına giriliyor. Biri damadından bahsediyor; “Çerkes değil ama…” diye başlayıp ballandırarak anlatıyor. Sonra bir başkası “Çerkes değil ama...”, sonra bir başkası “Çerkes değil ama...” İçim daralıyor otobüsten inmek istiyorum ancak utanma belası yola devam ediyorum. İçimden sormak geliyor; en değerli varlıklarınızı evlatlarınızı veriyorsunuz da, belediye başkanlığını mı veremiyorsunuz?
İşte bu olay Çerkes'lik bilincimizin hangi noktada olduğunun en açık göstergesi.
***
Değerli Çerkes gençleri, anneler, babalar; ne demek istediğimiz herhalde anlaşıldı. Bugüne kadar olan oldu, bundan sonra geçmişten ders almak gerekiyor.
Kısacası Çerkes kalabilmek, Çerkes gibi yaşayabilmek için, bir Çerkes ailesi kurmak gerekiyor.
Nasıl mı?
Bir Çerkesle evlenerek.
Nasıl mı?
Çocuklarımıza Çerkesce isimler koyarak.
Nasıl mı? Ailece anadilimizi konuşarak.  
İşte bunu başarabilirsek, altı milyon Çerkes'in yaşadığı Türkiye'de Çerkes Halkının kimlik talepleri adına yapılan mitinglere katılanların sayısı binlerle değil, yüzbinlerle ifade edilecektir.
İşte o zaman Çerkes kimliği sonsuza kadar varolacaktır.
***
Evet, bu yazıda iğneyi kendimize batırdık ancak çuvaldızı başkalarına batırmaya da devam edeceğiz.
Bahar aylarında Çerkesin Çerkesle evlendiği, mızıka sesinin yeri göğü inlettiği Çerkes düğünlerinde buluşmak dileğiyle.
Vorepsov adiğağer!