Bizim  bir zenci kardeşimiz vardı; adam gibi adam, Abhaz gibi Abhazdı. Şakır şakır Abhazca konuşurdu. Abhaz gelenek ve göreneklerine çok dikkat ederdi. Yaşadığı Batum’da iki Abhaz bir araya gelip Abhazca konuşmadıklarını gördüğünde kızar ve hemen araya girerdi,

 - “Utanmıyor musunuz? Sen Abaza, o Abaza. Neden Abazaca konuşmuyorsunuz?” derdi.

Bilindiği gibi Gürcüstan’a bağlı Acaristan Özerk Cumhuriyeti’nde, özellikle başkent Batum’da 1992-1993 Abhazya-Gürcüstan savaşından önce yaklaşık 2000-2500 Abhaz yaşardı.

Bu Abhazların bir kısmına Çerkes Abhaz, bir kısmına da sadece Abhaz denirdi. Acaristan’da yaşayan yaklaşık  90 Abhaz sülalesi vardı. Bizim zenci Kutelia da evliydi ve çocukları vardı.

Abhazlarla aynı coğrafyayı, aynı tarihi, aynı kültürü paylaşan Gürcüler, kendilerine ileri görüşlü, çağdaş, demokratik, insan haklarına saygılı yöneticiler seçemediler. İş başına gelen faşist yöneticiler verdikleri emirle tankları, topları ve her türlü silahları ile İngur Nehri’ni geçip Abhazya’da  savaşı başlattılar.

Savaşlar acıdır, ancak aynı coğrafyayı, aynı tarihi, aynı kültürü paylaşan halkların savaşı daha da acıdır.

Savaş, hem Abhazya’da hem de Abhazların diasporada yaşadığı  yaklaşık 41 ülkede insanlara acılar vermiştir. Abhaz diasporası içinde de en büyük acılar Abhazların azınlık olarak yaşadığı Acaristan Cumhuriyeti’nde yaşanmıştır.

Çoğunluk azınlığa kısmen düşman, kısmen ajan, kısmen şüpheli, çok az bir kesim de çapraz evlilikler nedeni ile dost gözü ile bakmıştır.

Savaş döneminde Acaristan Cumhurbaşkanı Aslan Abaşidze idi. Halkına Abhazya’daki savaşa “ne gidin, ne de gitmeyin diyorum” diyerek kısmen de Abhazlar lehine bir tavır da takındı. O  dönemde Acaristan’da yaşayan Abhazlar da devlet yönetiminde önemli pozisyonlardaydı.

 Acaristan’da yaşayan Abhaz gençler Abhazya’ya gelerek ulusal kurtuluş savaşında yer aldılar. Şehit oldular, gazi oldular, onur ve gurur sahibi oldular.

Savaş yıllarında Gagra’da çektirdiğimiz bir fotografta bu kahramanlarla aynı kareyi paylaşmıştım. İçlerinde bir Agırba genç vardı. Savaşta dahi güzel fıkralar anlatıyor, ölümle dalga geçiyordu. Şehit düştü. Öyle zannediyorum ki her Kafkasyalı gibi bu Agırba genç de güle oynaya şehit oldu.

Acaristan’daki Abhaz gençleri ata vatanları Abhazya’yı savunmak için gelmişlerdi ancak Gürcüstan’ın faşist yönetimi “Abhazya’ya gidin, orada ne bulursanız sizindir” demişti. Bu mesajı alan Acaristan Gürcülerinden bir kısmı soygun, talan ve ganimet için Abhazya’nın yolunu tutmuştu.

Gürcüstan’ın faşist yönetiminin bu söylemi ile Gürcü silahlı kuvvetlerinde hapishane kaçkını, hırsız, soyguncu, küçük büyük mafia, eroin, esrar, hap bağımlıları yer aldı. Bunlar gündüz savaşırken gece soygun yapıyorlardı, yani uykusuz 24 saat mesaileri vardı. Soydukları malların bir kısmını da Türkiye’ye getirip Karadeniz sahil vilayetlerinde kurulan pazarlarda bedava fiyatına satıyorlardı.

İşte onlardan biri  savaşmak için değil, çalmak, soymak, ganimete konmak için Abhazya’ya gider ve Abhazya’dan bir otomobil gasp ederek Batuma, baba ocağına getirir.

Abhazya’da mal çoktu. Bu savaş bahanesi ile pekala zengin de olabilirdi. Bu hırsla ikinci sefer Abhazya’nın yolunu tuttu ama bu sefer şansı yaver gitmedi. Bu kez Abhazya’dan otomobil değil, tabutun içinde geldi Batum’daki baba evine.

Batumlu gencin cenaze merasimine katılım oldukça yüksekti. Baba evi ve bahçesi tıklım tıklım insan doluydu. Baba taziyeleri kabul ediyor, bir yandan da Abhazlara lanet yağdırıyordu. Bazen bedduaların dozunu öyle bir kaçırıyordu ki…

 Taziye için cenaze evine gelen bizim zenci kardeşimiz, babanın Abhazlara karşı sergilediği bu tutumuna fazla dayanamadı. Yanına gitti, yakasından tuttu sürüklemeye başladı.

 - “Gel, gel... Gel seninle ahıra gidiyoruz. Bakalım orada ne var, bir görelim” der.

Bahçenin bir kenarında bulunan ahırın kapısını açar ve sorar,

- “Bu araba nereden, nasıl geldi? Bu makine senin ahırına gelirken Abazalar iyiydi de, şimdi oğlunun cenazesi geldiği için mi Abazalar bu kadar kötü oldu. Oğlunu  Abhazya’ya niye yolladın? Onun orada hırsızlıktan başka ne işi vardı?” der.

Cenazeye katılan herkes donup kalır. Kendi aralarında konuşmaya başlarlar:

 - “Bir zenci Abaza, Batum’da bir cenazede, üstelik Abhazya’dan savaştan gelen birisinin cenazesinde nasıl oluyor da böyle bir tepki gösterebiliyor?”

- “Bu cesareti nereden alıyor?”

Bir müddet sonra bizim zenci kardeşimizi almaya kalabalık bir polis timi gelir. Karakol, nezarethane derken epeyce bir hırpalarlar.

 Bu olaydan bir müddet sonra da bizim cesur yürekli zenci kardeşimiz dünyasını değiştirir.

O  bir Abhaz gibi yaşadı...

O her yurtsever Abhaz gibi korkusuz bir yüreğin sahibiydi ve bu yürekte dolu dolu Abhazya ve Abhaz sevdası vardı. Ama o bağımsız Abhazya’da, Abhazya vatandaşı olarak yaşama şansını bulamadı. Buna ömrü yetmedi. Öbür dünyası aydınlık olsun.

Ancak, bizim zenci kardeşimizin çocukları Acaristan’dan Abhazya’ya döndüler. Onlar şimdi bağımsız Abhazya’da, Abhazya vatandaşı olarak özgürce yaşıyorlar.

***

Savaşsız, sömürüsüz sevgi dolu bir dünyada, yeni yılın tüm halklara  yeni özgürlükler getirmesi dileklerimle…