Yazımızın başlığı Ermenilerin ulusal şairi Silva Gabudikyan’a ait.
Yazar Ece Temelkuran’ın "Ağrının Derinliği" kitabına verdiği söyleşi sırasında
sarfetmiş büyük şair Gabudikyan "Ancak ruhu olan halklar karanlık zamanları atlatabilirler" sözünü.
Yokoluş girdabına itilen, insanlığın gördüğü en kanlı soykırımlardan birine tabi tutulan, yüzelli yıllık diyaspora döneminde en karanlık zamanlarını yaşayan Çerkes Halkının acaba bir ruhu var mıdır ?
Bana göre Çerkes halkının bir ruhu yok maalesef.
Ruhu ve bilinci olan halklar kendi varlıklarını yaşatmanın kavgasına öncelik veriyorlar. Başka halkların uşaklığının yarışına girmiyorlar.
En karanlık dönemini yaşayan sürgündeki Çerkes Halkının kendi adına ve başkaları adına yaptıklarına kısa bir projeksiyon tutalım.
***
Kaybedilen anavatan savunmasından sonra Çerkesler gemilerle Samsun ve Trabzon ile Karadeniz’in Balkan sahillerine çıkarıldılar. Balkanlara yerleştirilen Çerkesler Hıristiyan ahaliyi rahatsız etmiş, yaşanan çatışmalarda Osmanlıdan yana taraf olmuştur. Bunun üzerine 1879 Berlin antlaşmasına konan bir madde ile onbeş yıl içinde tekrar sürgüne tabi tutulmuşlardır.
Varlığını sürdürebilme ruhu ve öngörüsü olsaydı Çerkeslerin büyük bir çoğunluğu Türkiye, Ürdün, Suriye, Irak ve İsrail’de yaşamak yerine Balkanlar’da ve Avrupa’da yaşıyor olacaklardı.
Osmanlı’nın ve Türkiye’nin her savaşında kanını ve canını ortaya koymaktan asla geri durmamıştır Çerkes Halkı. Balkan savaşlarında, Trablusgarp’ta, Sarıkamış’ta,Yemen’de, Çanakkale’de, Kurtuluş savaşında… Mesele başkalarına hizmet etmek olunca ön safları kimseye kaptırmıyoruz maşaallah. Ama sıra Çerkeslerin ulusal çıkarlarını savunup dile getirmeye gelince, Çerkeslerin kahramanlıklarından, asaletinden bahsedenler fareler gibi kaçacak delik arıyorlar.
Çerkeslerin yüzelli yıllık diyaspora tarihinde ortaya koyabildikleri tek birikimleri dernekleri. Asla önemsiz görmüyor ve küçümsemiyorum. Yapılan çalışmaları son derece değerli buluyorum ve emekçilerine saygı duyuyorum. Ama derneklerimizle yapabildiklerimiz ortada. Dernek duvarlarına hapsedilmiş olarak oynaya oynaya yok oluşumuzu alkışlıyoruz. Çerkes Halkının ancak binde birini çalışmalara katabiliyoruz. Ve boş avunmalarla zaman kaybediyoruz.
Çerkes meselesinin siyasallaştırılıp meydanlara taşınması, görünür kılınmasını engelleme ve karalama konusundaki en etkili çalışmalar da derneklerimizce  yapıldı.
Yüzelli yıllık diyaspora tarihinde Çerkesler ilk defa meydanlara çıkıp kendileri için birşey istediler. Bu isteklerin ortaya konmasını engellemek için her türlü dalavere, yalan ve psikolojik savaşı yürütenler hala bu toplumda itibarlı kişiler olarak dolaşabiliyorlarsa o toplumun ruhu yok demektir. Ve yaşadığımız bu karanlık dönemi zor atlatacağa benzeriz.
Bir halkın yeniden ruh bulabilmesi ve kendine olan güvenini kazanabilmesi ancak mücadele ve eylemlilikle olabilir. ÇHİ nin planladığı “her ayın 21'i,saat 21.00” periyodik eylemleri de enerjinin arttırılması, ruhun canlandırılması ve bilincin yükseltilmesi için ortaya konmuş eylemlerdir.
Bu eylemlere de burun kıvıranlar gerekçe olarak "efendim halkın enerjisini tükenir" diyorlar.
Halbuki enerji ve güç çalıştıkça artan bir şeydir. Nasıl ki bir sporcu daha çok çalışırsa gücünü ve enerjisini arttırıp hedefini yakalar, halklar da daha fazla mücadele ile hedeflerini biraz daha yakınlaştırırlar.
Yine şişkin egolar "karar aşamasında bulunmadığımız eylemlere katılmayız" diyerek tembelliğin ve kıvırmanın kılıfını hazırlıyorlar.

21 Eylül tarihinde gerçekleştirdiğimiz ilk eylemimiz hedefini bulmuştur. Kremlin’in ve Ankaranın duvarları sesimizi duymuştur ve duymaya devam edecektir.
Yine 21 Ekim’de Galatasaray Lisesi önünde toplanıp Rus Konsolosluğuna yürüyeceğiz.
Çerkes Halkının yürekli evlatlarını,
Maraton koşucularını,
Çerkes Halkının sevdalılarını,
Ve Çerkes Halkının dostlarını
21 Ekimde Galatasaray Lisesi önüne bekliyoruz.
Yeni bir ruh,
Yeni bir bilinç yaratmak için !